Aangezien de volgende generatie klaar staat om op termijn het vermogen te beheren van vermogende families vond Christoph Courth, Global Head of Philanthropy Services bij Pictet, en zijn team het interessant om even stil te staan bij hoe jongeren tussen 18 en 25 jaar kijken naar filantropie en impact investeren. En uit hun onderzoek bij 150 jongeren blijkt dat ze meer waarde hechten aan zakelijke en strategische manieren om verandering te realiseren dan aan traditionele filantropie. De opvatting dat traditionele filantropie achterhaald is, wint steeds meer terrein. We vroegen meer uitleg aan Christoph Courth over zijn bevindingen.
Ontstaan
Vooraleer we dieper ingaan op de bevindingen van de studie wilden we weten waarom Pictet van start is gegaan met de activiteit Philanthropy Services. ‘Onderzoeken wijzen uit dat 92% van vermogende families wereldwijd actief is in één of andere vorm van filantropie. En als het belangrijk is voor hen, dan is het zeker ook belangrijk voor ons’, onderstreept Courth. ‘En we stellen tegelijk vast dat steeds meer vermogende families nu weten dat er adviesverlening rond filantropie. En zeker de jongere generatie is hiervan op de hoogte en is er bovendien van overtuigd dat er betere manieren zijn dan voorheen. Ze benaderen deze liefdadigheidsactiviteiten veel meer vanuit strategische en zakelijk hoek en zijn gedreven door een verlangen om impact te hebben in plaats van alleen maar te geven.’
Voordat Pictet zijn expertise op het gebied van filantropisch advies lanceerde, werden klanten uitsluitend ondersteund bij het opzetten van de juiste filantropische structuren. Het besef groeide echter snel dat dit alleen onvoldoende was. ‘Het was net alsof we een klant hielpen met het starten van een onderneming zonder hem of haar te helpen met het opstellen of uitvoeren van het business plan zelf. Vandaag is onze taak klanten te helpen verwoorden wat ze willen bereiken met filantropie, of het nu gaat om de strijd tegen klimaatverandering of mensenhandel of het ondersteunen van onderwijs, we helpen hen een strategie te ontwikkelen voordat we de juiste structuur opzetten.’
En waarom ging Pictet een kijkje nemen bij de jongere generatie, vaak een groep die in de financiële wereld over het hoofd wordt gezien? Voor Courth is dat duidelijk: ‘ze zullen uiteindelijk dat vermogen in handen krijgen, dus vinden we het een goede zaak om reeds nu te weten wat er bij hen leeft en speelt. We moeten hen ook voorbereiden om met de verantwoordelijkheden, kansen en uitdagingen die het houden van een aanzienlijk vermogen met zich meebrengen en daar hoort filantropie ook bij.’
Jongere generatie: over een andere boeg
Een van de belangrijkste conclusies uit de rondvraag is toch de dramatische verschuiving in de manier waarop jongere generaties filantropie benaderen in vergelijking met hun ouders en grootouders. ‘De zaken waar ze zich voor inzetten is het eerste verschil, en het tweede hoe ze die onderwerpen willen aanpakken. Vandaag blijkt dat klimaatverandering en biodiversiteit bovenaan de prioriteitenlijst van de jeugd staat terwijl het vandaag slechts 2% van het filantropisch kapitaal aantrekt. Ongelijkheid en conflictpreventie staat op twee en drie. Dit terwijl kunst, cultuur, onderwijs, religie en gezondheidszorg van oudsher de belangrijkste punten waren.’ Hij constateert dat het opgroeien met Greta Thunberg en de voortdurende blootstelling aan klimaatkwesties via sociale media en livestreams in hun handpalm hun wereldbeeld ingrijpend hebben gevormd. ‘Ze zien klimaatverandering als een urgente crisis en het is de belangrijkste zaak voor hun generatie.’
Hij benadrukt dat deze generatie ook een andere aanpak heeft. Ze staan sceptisch tegenover traditionele methoden en zijn van mening dat eerdere strategieën vaak tekort zijn geschoten. ‘Ze willen het anders doen’, zegt hij. ‘Ze beseffen dat de bestaande filantropische financiering – wereldwijd ongeveer 2,5 miljard dollar – ontoereikend is om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) te halen, waarvoor jaarlijks twee tot vier miljard dollar extra nodig is. Ze willen dus ook toegang tot andere vormen van kapitaal zodat ze meer kunnen bereiken. Daarnaast kijken ze ook naar hun eigen bedrijven en beleggingen om kruisbestuivingen mogelijk te maken en daardoor een grotere schaalbaarheid te kunnen hebben.’
De definitie van kapitaal en impact verbreden
‘De einddoelstelling van veel jongeren is niet noodzakelijk vermogensopbouw maar het creëren van waarde voor zichzelf én ook de samenleving. Dat is een andere mentaliteit die meer aansluit bij impact en doelgerichtheid,’ aldus Courth. Vaak moet hij optreden als bemiddelaar tussen verschillende generaties want dikwijls botst het over impactinvesteringen. ‘Een deel van mijn rol is om de tegenstellingen te overbruggen en hen helpen elkaars motivaties te begrijpen en een gemeenschappelijke basis te vinden.’ Hij onderstreept dat dankzij de langetermijnvisie en de nadruk op klantentevredenheid bij Pictet hij de mogelijkheid krijgt om die open en transparante gesprekken met hen te kunnen voeren.
Generatie Z is daarnaast veel meer activistisch ingesteld, van nature meer geneigd tot samenwerking, staan open voor advies en willen het systeem eens goed dooreenschudden. ‘Het is tekenend dat ze zichzelf niet zien als filantropen toen we hen die vraag voorlegden. Ze zien zichzelf eerder als sociaal ondernemers of sociale investeerders. Vandaar dat ik ze bestempel als filantropische anti-filantropen.’
Het hoofd van Philanthropy Services bij Pictet stipte ook blended finance aan als motor van verandering bij filantropie. ‘Dat zijn eigenlijk publiek-private filantropische partnerschappen waarbij we verschillende financiële spelers, die elkaar normaal niet zouden vinden, op één lijn te krijgen. Aangezien filantropie klein is in vergelijking met het wereldwijde vermogen onder beheer, geen aandeelhouders heeft aan wie het moet verantwoording afleggen en geen beperkingen heeft qua speelveld of beoogd rendement beschikt het over unieke eigenschappen die ervoor kunnen zorgen een ander type van investeerders aan te trekken.’ Hij illustreerde dat met een concreet voorbeeld. ‘Stel je voor dat een stichting die dakloosheid wil aanpakken, een renteloze lening aanbiedt aan een vastgoedbedrijf om de huurprijzen permanent laag te houden, waarbij lokale overheden belastingvoordelen bieden en centrale overheden het model op grote schaal ondersteunen. Dat is een vorm van blended finance of gemengde financiering.’
Praktisch bekeken: klimaatverandering
De rol van Pictet is om wanneer jongeren met een idee komen, dit in iets concreet om te zetten. Wat als ze bijvoorbeeld iets willen doen rond klimaatverandering, een probleem dat bovenaan hun lijst staat? Klimaatverandering is volgens Courth echter een ongelooflijk breed gebied dat verschillende onderling verbonden kwesties omvat, zoals oceanen, herbebossing, plastic, het koolstofarm maken van de industrie en de overgang naar een CO2-neutrale economie. ‘De uitdaging is om klanten te helpen hun focus te verfijnen’, legt hij uit. ‘Door middel van een reeks vragen en gesprekken brengen we in kaart waar ze precies impact willen hebben en wat de meest effectieve manier is om dat te doen, en bekijken we of dat via het uitvoeren van hun eigen programma’s of via samenwerking met ngo’s of met andere donateurs moet lopen.’
Christoph Courth benadrukt zoals hij eerder aangaf dat dit proces veel voorbereiding vereist: luisteren, vragen stellen en plannen maken. ‘Zodra een duidelijke focus is vastgesteld, is de volgende stap vaak het leggen van bruggen: klanten in contact brengen met non-profitorganisaties, experts en andere belanghebbenden om samenwerking en kennisuitwisseling te bevorderen.’ Die brug slaan tussen de gestructureerde financiële wereld en de meer fluïde non-profitsector is volgens hem uitdagend. ‘Ngo’s tellen heel wat gepassioneerde specialisten die evenwel een andere taal spreken dan vermogende particulieren die er mee gekend zijn. Een deel van mijn werk bestaat uit het vertalen en verbinden van deze werelden.’
Toekomst?
Hij benadrukt uiteindelijk dat het ontwikkelen van effectieve filantropiestrategieën een complex en langdurig proces is. Het omvat veel meer dan alleen het uitschrijven van een cheque; het vereist diepgaand inzicht, voorbereiding en samenwerking. ‘Onderzoeken wat succes inhoudt, welke middelen beschikbaar zijn en hoe de impact kan worden gemeten.’
Christoph Courth gelooft daarnaast dat filantropie de komende jaren steeds meer geïntegreerd zal worden in het bredere luik ESG-, verantwoord en impact beleggen en dat hij met zijn team nauwer zal samenwerken met de beleggingskant van de zaak. ‘Een groot verschil met 10 jaar geleden toen sommige bankiers niet over filantropie wilden spreken omdat ze naar eigen zeggen niet voor een filantropische instelling werkten, maar voor een beleggingsmaatschappij met rendementsdoelstellingen. Vandaag is dat totaal anders, we zijn binnen de discussie rond vermogensbeheer al veel meer geïntegreerd en ik denk dat dit in de toekomst nog meer het geval zal zijn, aangezien ik denk dat de nieuwe generatie een meer holistische vermogensaanpak zal willen.’ Voor Courth onderstreept deze transformatie een bredere maatschappelijke verschuiving: ‘het besef dat rijkdom, mits verstandig gebruikt, een krachtig instrument kan zijn voor positieve verandering.’
